การจัดฟันแบบโลหะ การจัดฟันแบบเซรามิก หรือการจัดฟันแบบดามอน (Damon) จะมีการติดเครื่องมือบนตัวฟัน ประกอบไปด้วยสองส่วนหลัก ๆ ก็คือ ลวด และแบร็กเก็ต ซึ่งไม่สามารถถอดออกได้ขณะรับประทานอาหาร หรือขณะแปรงฟัน เหมือนกับการจัดฟันใสอินวิสไลน์ (Invisalign) นั่นจึงทำให้ต้องระมัดระวังอย่างมากในการรับประทานอาหาร หรือหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เสี่ยงทำให้เครื่องมือหลุด
สำหรับคนจัดฟันท่านใดที่ยังไม่รู้ว่า ลักษณะอาหารสำหรับคนจัดฟันที่ดีควรเป็นอย่างไร จัดฟันกินอะไรได้บ้าง มีเมนูอาหารคนจัดฟันไหนบ้างที่กินได้ หรือไม่ควรกิน หรือมีพฤติกรรมไหนบ้างที่คนจัดฟันไม่ควรทำ คลินิกทันตกรรมทันตกิจจะพาคุณไปหาคำตอบเอง
Page Contents
อาหารสำหรับคนจัดฟันที่สามารถทานได้
ลักษณะอาหารสำหรับคนจัดฟันที่ทันตแพทย์แนะนำนั้น จะเป็นอาหารอ่อน ๆ ที่สามารถเคี้ยวได้ง่าย ๆ ไม่เสี่ยงที่จะทำให้แบร็กเก็ตหลุด หรือพัง และไม่ทำให้อาการปวดฟัน หรือระบมรุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะคนที่เพิ่งจัดฟันเป็นครั้งแรก
ยกตัวอย่างเมนูอาหารคนจัดฟัน เช่น
- เครื่องดื่ม : นมวัว น้ำเต้าหู้ สมูทตี้
- อาหารคาว : โจ๊ก ข้าวต้ม แกงจืดเต้าหู้หมูสับ ผัดมักกะโรนี ผัดสปาเกตตี ผักนึ่งผักต้ม มันบด มันหวาน
- ของหวาน : ผลไม้เนื้อนิ่ม เช่น กล้วย มะม่วงสุก หรือพุดดิ้ง ไอศกรีม หรือเค้กเนื้อนิ่มต่าง
อาหารสำหรับคนจัดฟันที่ควรหลีกเลี่ยง
อาหารที่คนจัดฟันไม่ควรรับประทาน หรือควรหลีกเลี่ยงก็คือ อาหารที่มีความแข็ง และความเหนียว จำเป็นที่จะต้องใช้ฟันกัดแทะ หรือเคี้ยวเยอะ ๆ ถึงจะสามารถกินได้ ซึ่งจะเสี่ยงทำให้แบร็กเก็ตหลุดได้ และอาหารที่มีความหวาน หรือเป็นกรดสูง เพราะจะไปทำลายกาวที่ติดยึดกับแบร็กเก็ตได้
ยกตัวอย่างเมนูอาหารคนจัดฟันควรหลีกเลี่ยง เช่น
- อาหารที่มีความเหนียว เช่น ข้าวเหนียว กาละแมร์ กระยาสารท เนื้อติดมัน
- เบเกอรี่ที่มีเนื้อแข็ง เช่น ขนมปังฝรั่งเศษ ขนมปังเบเกิล
- ผัก ผลไม้ หรือธัญพืชต่าง ๆ ที่มีเนื้อแข็ง เช่น แอปเปิล ฝรั่ง คะน้า แครอทดิบ มะม่วงเปรี้ยว ถั่ว
- อาหารที่ต้องกัดแทะ เช่น ข้าวโพดเป็นฝัก ซี่โครงหมู
อย่างไรก็ตาม หากต้องการรับประทานอาหารเหล่านี้ แนะนำให้นำไปหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ หรือไปทำให้สุก ก็จะช่วยให้รับประทานได้ง่ายขึ้น และลดความเสี่ยงในการเกิดความเสียหายต่อเครื่องมือได้
รวม 5 พฤติกรรมที่ไม่ควรทำสำหรับคนจัดฟัน
นอกจากอาหารสำหรับคนจัดฟันที่ควรรับประทาน และควรหลีกเลี่ยงแล้ว เรายังได้รวบรวม 5 พฤติกรรมที่ไม่ควรทำเพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อเครื่องมือจัดฟันมาให้ด้วย ดังนี้
1. เคี้ยวน้ำแข็ง
หลายคนคิดว่าการเคี้ยวน้ำแข็งชิ้นเล็ก ๆ ไม่น่าจะทำให้เครื่องมือจัดฟันเสียหายได้ นั่นเป็นความคิดที่ผิด เพราะการเคี้ยวน้ำแข็งขณะใส่เหล็กดัดฟัน สามารถทำให้แบร็กเก็ตหลุด หรือลวดงอได้ จนต้องไปพบทันตแพทย์เพื่อปรับแต่งเครื่องมือใหม่อีกครั้ง ซึ่งนอกจากจะทำให้เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มแล้ว ยังทำให้เจ็บปวดฟันได้ด้วย
2. เคี้ยวหมากฝรั่ง
การเคี้ยวหมากฝรั่งที่เหนียวหนึบไปเรื่อย ๆ สามารถสร้างแรงตึงที่สามารถดึงแบร็กเก็ตและลวดจัดฟันให้เลื่อนหลุด และเกิดความเสียหายได้ นับเป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมที่ห้ามทำขณะดัดฟันโดยเด็ดขาด
3. ลืมถอดยางดึงฟันก่อนรับประทานอาหาร
สำหรับใครที่ต้องใส่ยางดึงฟัน (Elastic Rubber Bands) ซึ่งเป็นยางที่ทำหน้าที่ยึดระหว่างขากรรไกร หรือระหว่างซี่ให้เคลื่อนที่ไปในทิศทางเดียวกัน แล้วลืมถอดยางดึงฟันก่อนรับประทานอาหารบ่อย ๆ นอกจากจะทำให้รับประทานอาหารลำบากและเลอะเทอะขณะกินแล้ว ยังมีโอกาสที่จะเผลอกลืนยางดึงฟันลงไปโดยไม่ตั้งใจได้อีกด้วย
4. ดื่มน้ำอัดลมเป็นประจำ
อีกหนึ่งพฤติกรรมไม่ควรทำที่คนจัดฟันไม่ค่อยรู้ก็คือ การดื่มน้ำอัดลมเป็นประจำทุกวัน โดยน้ำอัดลมจะมีส่วนผสมของน้ำตาลและกรดคาร์บอเนตค่อนข้างมาก ซึ่งสามารถทำลายกาวที่ยึดแบร็กเก็ตกับฟัน หากดื่มบ่อย ๆ จะค่อย ๆ ทำให้กาวเสื่อมลงเรื่อย ๆ และทำให้เครื่องมือหลุดจากตัวยึดได้
5. ไม่ไปพบทันตแพทย์ตามนัด
การไม่ไปพบทันตแพทย์ตามนัดในทุก ๆ เดือน เป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมที่ห้ามทำโดยเด็ดขาด โดยเฉพาะคนที่จัดฟันแบบโลหะ จัดฟันแบบเซรามิก และจัดฟันแบบดามอน ที่จำเป็นต้องให้ทันตแพทย์ปรับแต่งเครื่องมือทุก ๆ เดือน เพื่อให้กระบวนการเคลื่อนฟันเป็นไปตามปกติ
หากไม่ไปพบทันตแพทย์ตามนัด หรือผิดนัดบ่อย ๆ ก็จะทำให้ไม่ได้รับการปรับเครื่องมืออย่างต่อเนื่อง มีโอกาสที่จะทำให้เกิดฟันเคลื่อน ซึ่งจำเป็นที่จะต้องแก้ไขใหม่ และทำให้ยืดระยะเวลาการจัดฟันนานขึ้นไปอีก นอกจากนี้ยางรัดฟันที่ติดอยู่บนแบร็กเก็ตจะมีอายุการใช้งานแค่ 1 เดือน หากไม่เปลี่ยนเป็นประจำทุกเดือน ก็จะทำให้ยางเสื่อม มีคราบหินปูนสะสม และนำไปสู่การเป็นโรคฟันผุ หรือเหงือกอักเสบได้
อ่านมาถึงตรงนี้แล้ว หวังว่าจะช่วยให้คนที่จัดฟันสามารถดูแลตนเองได้ดีมากขึ้น สามารถเลือกรับประทานอาหารสำหรับคนจัดฟันอย่างเหมาะสม รู้ว่าจัดฟันกินอะไรได้บ้าง มีเมนูอาหารคนจัดฟันไหนที่ควรหลีกเลี่ยงบ้าง และลดการทำพฤติกรรมที่เสี่ยงทำให้เครื่องมือจัดฟันเสีย หรือส่งผลต่อกระบวนการรักษาได้ และสำหรับท่านใดที่สนใจจัดฟัน ไม่ว่าจะเป็นการจัดฟันในรูปแบบไหนก็ตาม สามารถเข้ามาให้แพทย์ช่วยประเมินได้ที่คลินิกทันตกรรมทันตกิจ เรามีทีมแพทย์เฉพาะทางด้านการจัดฟันคอยให้การดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อการสร้างรอยยิ้มที่สวยงามของทุก ๆ คน รับรองว่าไม่ผิดหวังอย่างแน่นอน
