เลือดออกตามไรฟัน อาการผิดปกติในช่องปากที่ไม่ควรมองข้าม

ในบางครั้งที่เราแปรงฟันแล้วมีเลือดติดอยู่บริเวณขอบแปรง หรือบ้วนปากแล้วมีเลือดปนออกมาด้วย นั่นเป็นอาการที่มีชื่อเรียกว่า “เลือดออกตามไรฟัน” ซึ่งเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งจากสาเหตุทั่วไปที่ไม่เป็นอันตราย และสาเหตุที่เป็นอันตราย โดยในบทความนี้ คลินิกทันตกรรมทันตกิจจะพาคุณไปทำความรู้จักกับอาการเลือดออกบริเวณไรฟัน ทั้งสาเหตุ วิธีสังเกตอาการ วิธีรักษา และวิธีป้องกัน เพื่อการมีสุขภาพช่องปากและฟันที่แข็งแรง

สาเหตุเลือดออกตามไรฟัน เกิดจากอะไร?

มีหลายสาเหตุที่ทำให้เลือดออกตามไรฟัน ดังนี้

• การทำความสะอาดช่องปากผิดวิธี เช่น ใช้แปรงสีฟันที่มีขนแข็ง แปรงฟัน หรือใช้ไหมขัดฟันแรงเกินไป
• มีการสะสมของคราบพลัค (Plaque) หรือคราบหินปูน ตามแนวร่องเหงือก จนทำให้เหงือกอักเสบ เหงือกบวม และมีเลือดออกบริเวณไรฟัน
• เป็นโรคลักปิดลักเปิดจากการขาดวิตามินซีและวิตามินเค ทำให้ร่างกายไม่แข็งแรง และมีเลือดออกบริเวณไรฟันได้ง่ายกว่าปกติ
• เกิดการติดเชื้อในเหงือก หรือฟัน เช่น โรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis) อย่างเรื้อรัง และพัฒนารุนแรงขึ้นจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรือโรคฟันผุรุนแรงจะทะลุโพรงประสาท เป็นต้น
• เกิดจากการใส่ฟันปลอม หรือเครื่องมือจัดฟันไม่พอดีกับฟัน หรือหลวมเกินไป
• เกิดจากการเปลี่ยนของฮอร์โมนในร่างกายขณะตั้งครรภ์
• ผลข้างเคียงจากโรค หรือภาวะต่าง ๆ เช่น โรคลูคีเมีย (Leukemia) โรคฮีโมฟีเลีย (Hemophilia) โรคไข้เลือดออก หรือโรคไขกระดูกฝอ
• ผลข้างเคียงจากการใช้ยาที่มีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น วาร์ฟาริน (Warfarin) แอสไพริน (Aspirin) หรือเฮพาริน (Heparin)

เลือดออกตามไรฟันอาจเป็นสัญญาณของโรคใดบ้าง?

การมีอาการเลือดออกบริเวณไรฟันเรื้อรัง แม้ว่าจะเข้ารับการขจัดคราบพลัค ขูดหินปูน รักษาโรคฟัน โรคปริทันต์ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการแปรงฟันอย่างเหมาะสมแล้ว อาจเป็นสัญญาณของการขาดวิตามินซี หรือเป็นโรคที่ส่งผลต่อเลือดในร่างกาย เช่น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือที่เรียกว่า “ลูคีเมีย” หรือภาวะเกล็ดเลือดต่ำ

วิธีสังเกตอาการเลือดออกตามไรฟัน

ลักษณะอาการเลือดออกตามไรฟันที่เกิดจากสาเหตุที่ไม่เป็นอันตราย ได้แก่ แปรงฟันแล้วมีเลือดติดอยู่บริเวณขอบแปรง บ้วนปากแล้วมีเลือดออกมา และสังเกตเห็นเหงือกบวมแดง

อย่างไรก็ตาม หากอาการเลือดออกบริเวณไรฟันเรื้อรัง รุนแรงขึ้น หรือเลือดไหลออกมาไม่หยุดหลังเข้ารับการรักษาทางทันตกรรม หรือมีอาการอื่น ๆ ที่หาสาเหตุไม่ได้ร่วมด้วย เช่น ปวดฟันรุนแรง ปวดศีรษะ หรือเป็นไข้ ควรรีบไปพบแพทย์ หรือทันตแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและเข้ารับการรักษาอย่างเหมาะสมทันที

เลือดออกตามไรฟันรักษายังไง?

วิธีรักษาเลือดออกตามไรฟันที่เกิดจากสาเหตุทั่วไปที่ไม่เป็นอันตราย เช่น การขาดวิตามินซี การแปรงฟันผิดวิธี สามารถรักษาด้วยตัวเองได้ง่าย ๆ ด้วยวิธีการต่อไปนี้

• รับประทานผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง เช่น ส้ม มะนาว มะละกอ มะกอก ฝรั่ง มะขามป้อม สตรอว์เบอร์รี หรือลิ้นจี่
• แปรงฟันอย่างถูกวิธี โดยใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่ม และยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์
• ใช้ไหมขัดฟันร่วมกับการแปรงฟันทุกครั้ง เพื่อกำจัดเศษอาหารที่ตกค้างอยู่บริเวณซอกฟัน

อย่างไรก็ตาม หากอาการเลือดออกบริเวณไรฟันเกิดจากคราบพลัค คราบหินปูน หรือโรคเหงือกอักเสบ ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อทำการขูดหินปูน และรักษาโรคเหงือกอักเสบให้หายดี ซึ่งเป็นการรักษาที่ต้นตอที่ช่วยให้รักษาเลือดออกบริเวณตามไรฟันหายขาดได้

การป้องกันอาการเลือดออกตามไรฟัน

วิธีป้องกันเลือดออกบริเวณไรฟันที่ดีที่สุด คือ การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากให้ดีอยู่เสมอ โดยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะผักผลไม้ที่มีวิตามินซีและเคสูง ดื่มน้ำเปล่าและพักผ่อนให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย และสิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ การไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปากและขูดหินปูนทุก ๆ ปี ซึ่งจะช่วยให้มีสุขภาพฟันและช่องปากที่แข็งแรง ห่างไกลจากการเป็นเลือดออกตามไรฟันได้

สำหรับใครที่มีอาการเลือดออกตามไรฟัน แม้ว่าจะลองปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการแปรงฟันของตัวเองแล้ว ก็ยังคงมีอาการอยู่ สามารถเข้ามาพบทันตแพทย์ที่คลินิกทันตกรรมทันตกิจเพื่อตรวจหาสาเหตุ และเข้ารับการรักษาอย่างเหมาะสมได้เลย เรามีทีมทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลรักษาโรคในช่องปาก พร้อมดูแลทุกเคสด้วยความใส่ใจ เพื่อการมีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรงของทุกคน